Traumachirurgie

Naast een groep relatief jonge patiënten is er, ten gevolge van de toenemende vergrijzing van de bevolking, een ‘nieuwe’ categorie ongevalspatiënten bijgekomen: de ouderen. Ten gevolge van fysieke beperkingen, osteoporose en andere bijkomende ziektes, zien we de laatste jaren een forse toename van het aantal heup-, pols- en wervelbreuken. Goede traumazorg is ook bij deze groep patiënten zowel voor hen, hun familie als voor de maatschappij van groot belang.

Een traumachirurg is een chirurg die zich bezighoudt met de behandeling van patiënten na een ongeval. De traumachirurg heeft een brede algemene chirurgische basisopleiding, die zich later heeft toegespitst op de (chirurgische) behandeling van ongevalspatiënten. Omdat bij een ongevalspatiënt de letsels zich vaak niet beperken tot alleen botbreuken, maar ook hersenletsels, longletsels, vaat- en darmletsels veelvuldig voorkomen, heeft de traumachirurg een brede visie op de totale ongevalspatiënt.
In tegenstelling tot sommige andere landen, behandelt een traumachirurg in Nederland dus ook de patiënten met botbreuken. In grote delen van de wereld is het onderscheid in “chirurgisch trauma” (bv. schot- en steekverwondingen of inwendige bloedingen van de buik en borstholte) en “orthopedisch trauma” (botbreuken) veel strikter en zal de operatieve behandeling van botbreuken alleen door een orthopeed gebeuren. In Nederland (en vele andere landen) behandelt de traumachirurg dit echter allemaal zelf, omdat deze letsels vaak tegelijk aanwezig zijn bij ongevalspatienten. Al met al wordt in Nederland naar schatting circa 80% van de operaties aan botbreuken door traumachirurgen verricht en slechts 20% door orthopedisch chirurgen.

De traumachirurg werkt vaak in teamverband met vele verschillende specialismen en paramedici in de gezondheidzorg. Om een dergelijke multidisciplinaire aanpak en hoge kwaliteit van zorg te kunnen garanderen is er in Nederland gekozen voor een infrastructuur met 10 traumacentra
(level 1 traumacentrum) voor de behandeling van de meest complexe ongevalslachtoffers. Stabiele patiënten en patiënten met minder ingewikkelde letsels kunnen tevens opgevangen worden in de overige ziekenhuizen

De traumapatiënt wordt door de ambulance of helikopter na het ongeval afgeleverd op de Spoedeisende Hulp afdeling. Hier wordt de traumapatiënt van top tot teen nagekeken. De opvang van de patiënt gebeurt volgens het ATLS schema, waarbij de patiënt op een gestructureerde wijze wordt nagekeken en levensbedreigende letsels als eerste behandeld worden. De coördinatie en de medische verantwoordelijkheid rondom de opvang van een traumapatiënt is in handen van de traumachirurg.

De operatiekamer is een belangrijke werkplek voor de traumachirurg. Indien een traumapatiënt geopereerd dient te worden, gebeurt dat in Nederland meestal door de traumachirurg. Vaak zijn dit operaties aan gebroken botten van de armen en/of benen, maar ook van het bekken en soms de wervelkolom. Maar ook letsels aan pezen en spieren en inwendige letsels van de buik of de borstholte worden door de traumachirurg gedaan. Uiteraard doet de traumachirurg dit in teamverband samen met een operatieteam bestaande uit een anesthesist, anesthesie assistent en operatieassistenten, en soms samen met andere medisch specialisten.

Vaak wordt gedacht dat traumachirurgie louter rennen en vliegen is bij nacht en ontij. Dat is zeker niet altijd zo want veel van de operaties gebeurt overdag in een geplande setting. De chirurgische behandeling van breuken hoeft niet altijd acuut te gebeuren en bijvoorbeeld complicaties van breukgenezing, als pseudoartrose (niet willen genezen van de breuk) en osteomyelitis (botontsteking), maar ook bijvoorbeeld letsels van het middenrif kunnen gepland worden behandeld. Al deze patiënten en de revalidatie patiënten die uit het ziekenhuis ontslagen zijn, worden op de polikliniek gezien en verder begeleid en uitbehandeld.

Ongevallen zijn in de leeftijdscategorie tot 40 jaar de belangrijkste doodsoorzaak, belangrijker dan hart- en vaatziektes en kanker. In de afgelopen tien jaar zijn er in Nederland gemiddeld 5300 mensen per jaar overleden ten gevolge van een ongeval of geweld. Er worden gemiddeld 19.000 mensen per jaar opgenomen in een ziekenhuis als gevolg van een verkeersongeval en jaarlijks worden ruim 1.000.000 mensen onderzocht en/of behandeld op een Spoedeisende hulpafdeling ten gevolge van een letsel door een ongeval.

De medische kosten van de traumazorg bedragen per jaar 1047 miljoen euro (5% van het totale gezondheidsbudget). De indirecte kosten als gevolg van economisch productieverlies bedragen, afhankelijk van de wijze van berekening, 772 tot 3622 miljoen Euro per jaar, dat is 8% van alle indirecte kosten ten gevolge van ziekte. (getallen: CBS)
De te winnen QALY’s (Quality Adjusted Life Years = maat voor kwaliteit van leven) in de traumazorg zijn enorm vooral omdat het vaak jonge mensen betreft. Bij een optimale opvang, zorg en behandeling kunnen zij vaak nog jarenlang in goede gezondheid van het leven genieten en deelnemen aan het maatschappelijke en economische verkeer. Indien de opvang, zorg en behandeling van deze patiëntengroep te wensen overlaat, kan dit leiden tot levenslange invaliditeit of een minder voorspoedig herstel, met een verminderde kwaliteit van leven tot gevolg.

Voor de sporttraumachirurgie werken de traumachirurgen nauw samen met sportartsen en fysiotherapeuten in de regio. Het MCL heeft een Sportkliniek. Dit is een samenwerkingsverband van alle in sport geïnteresseerde medisch specialisten in het MCL en het Sport Medisch Advies centrum (SMA) Friesland.

Iedere week is er een gecombineerd sport-traumachirurgisch spreekuur. De plastisch chirurg, de orthopedisch chirurg en de revalidatiearts zijn als consulent bij dit spreekuur betrokken. Gecompliceerde traumachirurgie kan op dit
spreekuur worden behandeld en we zien er gezamenlijk electief nieuwe patiënten.

Meer informatie kunt u vinden op:
www.trauma.nl

www.traumaprotocol.nl

https://vimeo.com/137067816

http://issuu.com/go-graafisch-ontwerp/docs/detraumachirurg_-_no1-2016-lr?e=11563006/30848314